Wspomnienia bez mundurka. Zaraz po wojnie
  • Wydanie: pierwsze
  • Miejsce i rok: b.m.w., Dreammee Little City, 2018
  • Objętość: 345 s.
  • Format: 150 x 230 mm
  • Oprawa: miękka klejona
  • ISBN: 978-1-387-60363-3
  • Cena zbytu: 38.00 PLN
  • Status: Książka dostępna

Projekt okładki: Agnieszka Herman

 

Książka ukazała się w stulecie powstania Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie.

 

„Wspomnienia bez mundurka” są oparte na reminiscencjach Leszka Szymańskiego z Gimnazjum Stefana Batorego w Warszawie w latach tuż po wojnie. Przykręcano stalinowską śrubę mocno i okrutnie, lecz z wolna. Jeśli chodzi o pierwsze pokolenie gimnazjalistów w Polsce Ludowej, nasi władcy patrzyli na nich przez palce. To, co by nie uszło następnym generacjom sztubaków, uchodziło płazem temu wojennemu pokoleniu. Program szkolny był jeszcze w zasadzie oparty na przedwojennych wzorach, nawet na dawnych podręcznikach, a nowy system był jeszcze w projekcie. Nauczyciele w większości byli przedwojenni i bezpartyjni. [...]

„Wspomnienia bez mundurka” nie są powieścią historyczną, nie są pamiętnikiem, ani właściwie „wspomnieniami” z lat sztubackich, choć są mocno umiejscowione w konkretnym okresie, ze ścisłością realiów i faktów historycznych.

 

Danuta Błaszak, fragmenty wstępu

 

Pisarz przywołuje z fotograficzną dokładnością obraz zburzonej stolicy. Obserwuje ulice, którymi ciągną bryczki, wozy drabiniaste, dorożki... i brakuje tylko, dodaje, dyliżansów. Jednak najciekawszy jest wizerunek życia społecznego miasta, które tak okrutnie zostało doświadczone podczas wojny. W Warszawie budzi się z dużymi trudnościami życie, pojawiają się sklepiki, kawiarenki, targowiska. Wciąż jest niebezpiecznie w ruinach – natknąć się można na materiały wybuchowe.

Trzeba przyznać, że zmieniającą się stolicę odnajdujemy zarówno w pokładach warstwy językowej opowieści, jak i w ukazanych obrazach. Autor nie ocenia rzeczywistości; przedstawia czytelnikowi prawie reporterski przekaz bez komentarza. W tej warstwie możemy powiedzieć o autorze, że jest dokumentalistą. Przedstawia czytelnikowi jakby uchwycone kadry z filmu, nacechowane świeżością spojrzenia młodzieńca, ucznia. Autor przywołuje z pamięci ulice, podwórka zniszczone podczas wojny. W nich, okazuje się, tętni życie osób, które wróciły do Warszawy i próbują na jej zgliszczach odbudować swe życie w otaczającym niedostatku. Wydaje się być to wyczyn heroiczny. Jednak autor nie dramatyzuje, racjonalnie przekazuje obrazy, ze szczyptą młodzieńczego humoru. Z tego powodu książka nie nudzi, zaskakuje językiem swobodnym, chwilami potocznym, zatrzymanym na kartach książki językiem dawnej warszawskiej gwary.

 

Anna Maria Mickiewicz, fragmenty Posłowia


 

więcej o książce
zwiń
Polecane

Felietony i eseje o jagiellońskim duchu miasta Lublina

Książka o dojrzewaniu do ojcostwa

Zbiór opowiadań, których motywem przewodnim jest emigracja i związane z nią dylematy życiowe bohaterów.

Wspomnienia z posługi duszpasterskiej wśród deportowanych do Kazachstanu.